گيميفيکيشن چیست و کاربردهای آن در کسب و کار
واژهي گيميفيکيشن (Gamification) براي اولين بار در سال ۲۰۰۲ توسط نيک پلينگ (برنامهنويس کامپيوتر و مخترع انگليسي) ابداع شد، اما تا مدتها به عنوان مفهومي گنگ باقي ماند. اين روند ادامه داشت تا سرانجام در سال ۲۰۱۵، اين مفهوم رونق پيدا کرد و امروزه هرکسي تقريبا در تمام جنبههاي زندگي خود از آن استفاده ميکند. در حال حاضر، بسياري از کسبوکارها در زمينههاي مختلف از افزايش تعداد کاربران يا مشتريان گرفته تا انگيزه دادن به کارکنان، از گيميفيکيشن استفاده ميکنند.
قبل از بررسي عناصر، اهداف و روانشناسي گيميفيکيشن، ابتدا بهتر است آن را بهطور ساده تعريف کنيم. در سال ۲۰۰۲ نيک پلينگ اين واژه را به اين صورت تعريف کرد: «گيميفيکيشن، يعني عناصري را که در بازيها بهکار ميروند در طراحي رابطهاي کاربري اعمال کنيم، بهطوري که تراکنشهاي الکترونيکي هم سريعتر انجام شوند و هم لذتبخش باشند.»
اما اين روزها، گيميفيکيشن تعريف کاربرديتر و متداولتري دارد: «استفاده از عناصر معمول بازي (مثل امتيازدهي و رقابت) در فعاليتهايي که در زندگي واقعي انجام ميشوند.»
يو کي چو (Yu-Kai Chou) که يکي از پيشگامان در زمينهي گيميفيکيشن و نويسندهي کتاب «گيميفيکيشن کاربردي» است، اين مفهوم را به اين صورت تعريف ميکند: «هنر استخراج تمام عناصر سرگرمکننده و اعتيادآور بازيها و بهکار بردن آنها در دنياي واقعي و فعاليتهاي سازنده.»
بهطور معمول، گيميفيکيشن به عنوان ابزار بازاريابي آنلاين براي تشويق افراد به استفاده از يک محصول يا خدمات بهکار ميرود. اما امروزه ميتوان ردپاي آن را تقريبا در هر زمينهاي از زندگي مانند آموزش، کسبوکار، اپليکيشنها و نظاير اين موارد ديد.
گيميفيکيشن، کاربران يا مشتريان را در محيطي شبيه بازي قرار ميدهد؛ بهطوري که اگر در حال انجام فعاليتي هستند (مانند خريد کردن)، اين کار برايشان سرگرمکننده و هيجانانگيز شو
مؤلفههاي اصلي گيميفيکيشن
سازوکار هر بازي نيز سه قسمت اصلي دارد:
- انگيزه؛
- تسلط؛
- محرکها.
گيميفيکيشن در بازاريابي محتوا
براي استفاده از راهبردهاي بازيگونه در بازاريابي محتوايي، نيازي نيست که حتماً بخشي از يک سازمان بزرگ باشيد يا بودجه بازاريابي کلاني در دست داشته باشيد. از بازي وار سازي تقريباً براي هر محصول و خدماتي ميتوان استفاده کرد و با هر بودجهاي قابل انطباق است. در اين بخش توصيههايي براي کمک به شما در استفاده از بازي وار سازي در بازاريابي محتوايي ارائه ميشود.
گيميفيکيشن در تجارت الکترونيک
در دنياي جديد که صدها فروشگاه آنلاين هر روزه ظاهر ميشوند، در صدر بودن کار بسيار سختي است.
اين يعني بايد به سختي کار کنيد، با موضوعات داغ بازاريابي حرکت کرده و تکنيکهاي جديد را پيادهسازي نماييد. تب خريد از فروشگاههاي آنلاين به شدت در حال شيوع بوده و فروشگاههاي آنلاين در ايران رو به رشد ميباشند. اين بازار نوپا در حال حاضر مشتريان بالقوه بسيار زيادي دارد اما نکته مهم اين است که در آيندهاي بسيار نزديک، بازار اشباع شده و اين فروشگاهها شروع به رقابت براي جذب مشتريان يکديگر مينمايند. اين همان نقطهاي است که ابزاري مانند گيمفيکيشن به شدت با اهميت خواهد شد. اگر چه سياست درست اين است که يک فروشگاه آنلاين از ابتدا با بازيوارسازي، وفاداري مشتريان به سايت را افزايش دهد. معمولاً برنامههاي وفاداري مشتريان بر اساس سيستم امتيازدهي و رتبه دادن هستند و به مشترياني که خريدي انجام دادهاند و تجربه? خريد خود را با ديگران به اشتراک ميگذارند، جايزه ميدهند. جايزههاي معمول شامل تخفيفها و هديههاي رايگان، ارسال رايگان يا جوايز ارزشمند براي نگه داشتن مشتري است. با هدفگيري رفتارهاي مشخص و به کارگيري مرتبطترين سيستم پاداش، بازيوارسازي ميتواند بهترين روش براي اعطاي پاداش به مشتريان وفادار يک شرکت باشد.
گيميفيکيشن در آموزش
دسترسي به آموزشهاي پيشرفته، مخصوصاً براي مردم کشورهاي در حال توسعه، بهطور بازدارنده اي گران و تنها براي نخبگان و ثروتمندان جامعه قابل استفاده است. بازي کاري با شماري از روندها که اشتياق و درگيري دانش آموزان نسبت به يادگيري را تغيير ميدهند، ادغام شده و دسترسي به آموزش و شناسايي استعدادها را تسهيل نمودهاست .
گيميفيکيشن در آموزش الکترونيکي
بازيوارسازي در اين حوزه، تحت مبحث «يادگيري جدي» مطرح شدهاست. فوايد آن در اين حوزه عبارتند از: ايجاد تجربه بهتر يادگيري، برقراري محيط بهتر آموزشي، بازخوردِ سريع، تغيير در رفتار يادگيرنده، پاسخگويي به اکثر نيازهاي يادگيري و بهبود عملکرد آموزشي. بازي وار سازي در آموزش الکترونيکي بهطور قطع منجر به يادآوري بهتر مطالب آموزشي توسط يادگيرندگان ميشود و در صورتي مؤثر خواهد بود که توجه يادگيرنده را جلب کند، او را به چالش بکشد، با سرگرم کردن يادگيرنده، او را با فرايند يادگيري درگير کند و در عين حال، مطلبي را به او آموزش دهد.
نرمافزارهاي گيميفيکيشن
نرمافزار بازيوارسازي، هر ابزار يا پلتفرمي است که براي به کارگيري مکانيزمهاي بازيگونه در بستر غير مبتني بر بازي استفاده ميشود تا درگير شدن مخاطبان را ارتقا دهد و منجر به نتايج موفقيتآميز شود. بيشترين کاربرد اين نرمافزارها در حوزه وفاداري مشتري، سيستم مديريت يادگيري، آموزش الکترونيکي، درگير شدن کارمندان و مديريت عملکرد است.